Heitinga maakt het seizoen af als trainer van Ajax: ‘John is overtuigd van zichzelf’

Of het te vroeg is voor de onervaren John Heitinga om minimaal tot het einde van het seizoen trainer van Ajax te blijven als opvolger van de vorige week ontslagen Alfred Schreuder? ‘Een typische vraag uit Nederland’, zegt zijn zaakwaarnemer Rob Jansen. ‘Je kunt ook stellen: het is nooit te vroeg om de kans te grijpen als de gelegenheid zich voordoet. Niemand kan een loopbaan precies uitstippelen. John is overtuigd van zichzelf, heeft een sterke persoonlijkheid en denkt na over alles. En Dwight Lodeweges is een goede assistent die hem ook voor valkuilen kan behoeden.’

De ervaren Lodeweges (65) werkte als hoofdtrainer en assistent, onder anderen van bondscoach Ronald Koeman, in diens vorige periode. Heitinga, afgelopen weekeinde voor het eerst hoofdtrainer bij het duel met Excelsior (1-4), blijft dus zeker tot het einde van het seizoen actief in die functie, bepaalde Ajax donderdag, ook om de selectie niet nog een keer met een nieuwe coach te confronteren.

Bovendien heeft de club vertrouwen in de oud-speler. Na het seizoen, waarin Ajax vanaf de vierde plaats poogt de titel te prolongeren, volgt evaluatie. Hij blijft sowieso bij de staf, eventueel met een andere hoofdtrainer. Tot die tijd bestaat de groep trainers uit hemzelf, Lodeweges en de huidige assistenten Michael Reiziger en Richard Witschge.

Clubman pur sang

Heitinga is een clubman pur sang. Als voetballer stopte hij eerder dan de bedoeling was, op zijn 32ste, mede door slijtage vanwege blessures en omdat toenmalig trainer Frank de Boer hem niet meer opstelde. Heitinga richtte zich op het trainersvak, waarin hij bij Ajax veel ervaring opdeed, tot Jong Ajax toe.

Heitinga stond bij zijn afscheid van Jong Ajax slechts vijftiende in de eerste divisie, maar Jong Ajax is ook echt jong dit seizoen. In het elftal van zijn laatste wedstrijd, bij Helmond Sport (1-1), waren negen van de elf basisspelers nog tiener, met verdediger Jorrel Hato als jongste, 16 jaar.

Als trainer heeft hij nog geen ervaring met gelauwerde en oudere spelers, of met de omgang met de media. Die weten inmiddels dat hij nooit een groot spreker is geweest met hoogdravende teksten. Toen 87-voudig international Heitinga, in de tijd dat iedereen hem nog Johnny noemde, tijdens het EK van 2008 na een gesprek met verslaggever Paul Onkenhout van de Volkskrant vroeg of hij het stuk voor publicatie nog mocht lezen, zei Onkenhout met een minzame lach: ‘Nou, ik denk niet dat ik hier een stuk van ga maken.’

Jongensachtige uitstraling

Vooralsnog is zijn eerste taak wedstrijden winnen. Heitinga liet voor zijn debuut tegen Excelsior de stand zien aan de spelers, met Ajax als vijfde. Het was een staaltje simpele psychologie, maar spelers zijn bereid voor hem te werken. Vrijwel iedereen vindt hem sympathiek.

Hij is een man die nog iets jongensachtigs heeft, die als knul al poseerde met sterren van toen, nadat zijn moeder had geregeld dat hij proeftrainingen mocht doen. Heitinga houdt van hard werken, zoals hijzelf deed als voetballer. Hij had een mooie pass en was technisch vrij begaafd.

Heitinga is van bijzondere afkomst, waarover hij vertelde toen Oranje in 2013 op stage ging naar Indonesië. In de Volkskrant: ‘Mijn opa is geadopteerd in Indonesië door Nederlandse ouders. Eigenlijk heten wij Noté, maar na de adoptie heeft opa de naam van zijn adoptieouders aangenomen. Heitinga dus.’

Heitinga’s vader werd geboren in Indonesië. Zijn grootouders emigreerden in 1959 naar Nederland. Hij liet zijn opa later een reis maken door Indonesië. Tot zijn spijt kon hij niet mee vanwege de kalender van het voetbal.

Gedreven en vastberaden

Hij wist vrij snel dat hij na het voetbal trainer wilde worden en haalde het hoogste diploma in 2020, nadat hij al jarenlang werkzaam was als jeugdtrainer van Ajax. Willem Weijs, met wie hij op de cursus Uefa Pro zat: ‘Het was mooi om te zien hoe gedreven hij was en vastberaden om een betere trainer te worden. Hoewel ik dat niet per se baseer op de cursus, maar ook op onze gezamenlijke tijd bij de jeugdafdeling van Ajax. Ik vind het slim dat hij stapsgewijs zijn loopbaan opbouwt. Er is, zoals bij veel trainers overigens, een hoop ruimte voor ontwikkeling. Daarvan was hij zich bewust. Hij neemt de tijd. Dat is prima.’

Door het ontslag van Schreuder is het proces versneld, net als gebeurde bij de al wat oudere Ruud van Nistelrooij (46), op wie PSV-directeur Marcel Brands een beroep deed na het vertrek van Roger Schmidt. Trainers als Phillip Cocu en Giovanni van Bronckhorst kenden een moeilijke periode in het begin van hun tweede loopbaan. Mede dankzij het krediet van supporters, voor wie ze jarenlang een held waren, behaalden ze succes.

Dirk Kuijt miste dat krediet bij ADO Den Haag, waar hij nooit voetbalde, en werd ontslagen. Jansen: ‘Dirk kwam binnen bij een club met enorme problemen. Onderuit gaan is ook een levenservaring. Bij de volgende klus zal hij nog sterker zijn.’