Ajax sluit rampseizoen af met kansloze nederlaag bij Twente en is veroordeeld tot voorronde Europa League

De voorronde van de Champions League, de play-offs van de Europa League of de derde voorronde van de Conference League? Voor Ajax kon het in de laatste speelronde nog alle kanten op met een mogelijke verlenging van het abonnement op de poulefase van het miljardenbal tot een dubbele Europese degradatie naar de laagste competitie. Het antwoord kwam na een ongekende blamage in Enschede en liefst 98 minuten voetballen in Alkmaar en dat luidde: Europa League.

En die dankte Ajax uiteindelijk nog aan PSV, de rivaal die het in de slotronde nog hoopte te achterhalen. Maar nog los van dat de nummer twee de rug rechtte na een pijnlijke week met het ontslag van trainer Ruud van Nistelrooij, maakten de Amsterdammers tegen Twente, de club in vorm, geen moment aanspraak op CL-voetbal.

In het eerste half uur noteerde de ongewijzigde ploeg van John Heitinga, waarmee vorige week nog een heel aardige zege op FC Utrecht werd geboekt, ontelbaar veel slordigheden. Dat begon al na een minuut, toen Edson Álvarez de bal te zacht terugspeelde op Gerónimo Rulli. De Argentijnse doelman voorkwam een horrorstart, net als de arbitrage, die later alsnog voor buitenspel vlagde.

Álvarez kreeg navolging van andere verdedigers, die al klungelend op het stroeve veld Twente tal van mogelijkheden schonken. Dat de thuis nog ongeslagen Tukkers daar niet van profiteerden, mocht vooral Vaclav Cerny zich aanrekenen. De oud-Ajacied verzuimde een paar keer een teamgenoot de openingstreffer op het bord te laten zetten. Dat lukte Ramiz Zerrouki en Michal Sadílek bij vrije schietkansen ook niet. Bij de tweede poging van laatstgenoemde ontsnapte Ajax, toen de bal terugkeerde van de lat.

Wat Ajax daar aanvallend tegenover stelde? Bar weinig, tenzij Brian Brobbey werd gevonden. Na een lange rush had hij echter geen kracht meer om te scoren. Toen Kenneth Taylor hem even later met de rug naar het doel aanspeelde, greep Ajax alsnog, en tegen de verhouding in, de leiding. Brobbey bediende de meegelopen Dusan Tadic, die Ajax met een subtiel wippertje virtueel twee punten dichter bij PSV bracht en de ongeslagen thuisstatus van zijn oude club bovendien liet wankelen (0-1).

Zonder de geblesseerd geraakte Brobbey, die voor rust na een sterke draai maar belabberd schot nog bij de 0-2 kwam, begon Ajax vol vertrouwen aan de tweede helft. Het ticket voor de Europa League, dat leek immers wel binnen. Daarvoor hoefde de onlangs door Feyenoord onttroonde kampioen alleen niet te verliezen in Enschede. En mogelijk kreeg het door AZ nog een presentje in de schoot geworpen. Wonnen de Alkmaarders van PSV, dan ging Ajax nog met perspectief op de Champions League de vakantie in ook.

Maar Ajax besloot het voetbaljaar in stijl. En dat betekent in een rampseizoen vol dreunen nog met een allerlaatste klap. Eentje waar het zelf weer eens om vroeg. Alsof hij in de allereerste minuut niet al gewaarschuwd was, deed Álvarez het koud uit de kleedkamer nog eens dunnetjes over. Een te korte terugspeelbal, Joshua Brenet die profiteerde en Manfred Ugalde bij de tweede paal een niet te missen kopkans schonk: 1-1.

Daar bleef het niet bij. Zoals wel vaker dit seizoen stortte Ajax na de tegengoal in. En ook niet geheel onvoorspelbaar, was dat Twente met de volgende kopgoal het absolute doemscenario weer iets dichterbij bracht. Ditmaal was het Julio Pleguezuelo die vrij mocht inkoppen na een voorzet van Cerny. Zo keek Ajax nog geen zes minuten nadat het met een 1-0 voorsprong aan de tweede helft begon, tegen een 2-1 achterstand aan.

Tweehonderd kilometer verderop leek Ajax juist van PSV de reddingsboei aangereikt te krijgen. Xavi Simons stelde plek twee veilig voor de Eindhovenaren. Ajax joeg ondertussen op de gelijkmaker. Heitinga bracht stormram Lorenzo Lucca binnen de lijnen, maar ook die wissel had eerder een negatief dan een positief effect. Cerny verprutste een kwartier voor tijd de volgende Twente-kans, maar toen hij de bal terugkreeg en fraai binnenkrulde, ontplofte de Grolsch Veste alsnog: 3-1.

En die goal kon weleens verstrekkende gevolgen hebben, ook omdat PSV daardoor wist dat het CL-ticket bij een nederlaag binnen zou zijn. Dat scenario kwam steeds dichterbij. Eerst doordat Jesper Karlsson vijf minuten voor tijd AZ langszij bracht. En vervolgens omdat Anwar El Ghazi in de acht minuten blessuretijd rood kreeg. Maar de genadeklap die AZ hoopte uit te delen, incasseerde het zelf in de achtste minuut van de blessuretijd in de vorm van de 1-2.

En zo bleef Ajax een dubbele Europese degradatie bespaard. De Europa League is na jaren in de groeps- en zelfs de knock-out-fase van de Champions League komend seizoen het decor. Dat werd in de slotronde niet eens op eigen kracht afgedwongen, maar dankzij de rivaal die de sportieve plicht vervulde.