In het spel van PSV zit een ‘hoge alles-of-niets-factor’ opgesloten wat tegen Fortuna wel de winst oplevert

PSV is als een roulettespeler die al zijn fiches op rood of zwart zet. Valt het balletje goed, dan wordt de durfal op de schouders geslagen voor de moed en lef waarmee hij heeft gespeeld. Pakt het verkeerd uit, dan heeft de waaghals een onverantwoord groot risico genomen.

Met het Vollgassfussball dat PSV onder trainer Roger Schmidt beoogt te spelen, neemt het vergelijkbare risico’s. Werkt het tactisch plan van de Duitse coach, dan komen tegenstanders amper onder de vroege druk van zijn ploeg uit. Komen zijn spelers een paar keer een stap te laat, dan is PSV de naïeveling die het onheil over zich afroept, zoveel ruimte als het de tegenstander gunt.

Zo kan het dat PSV een week eerder tegen koploper Ajax nauwelijks iets weggeeft, maar tegen Fortuna Sittard moet toezien hoe de nummer elf van de eredivisie zeker vijf levensgrote grote kansen bij elkaar voetbalt. Al won PSV uiteindelijk omdat het zelf ook een handvol kansen creëerde en meer individuele kwaliteit heeft: 1-3.

Schmidt is ervan overtuigd dat de aanval de beste verdediging is. Hoe eerder zijn ploeg de tegenstander onder druk zet, hoe sneller het de bal kan veroveren en hoe korter de weg naar het doel is. Het lukte PSV een aantal wedstrijden dit seizoen, al was het over te korte fases.

Systeem van Schmidt

Te vaak nog rent PSV naar voren zonder in de achteruitkijkspiegel te kijken. Om tot zijn eigen schrik te moeten toezien hoeveel ruimte het de tegenstander biedt, omdat een schakel in het systeem van Schmidt niet werkt. Het zijn de groeipijnen die horen bij de omvorming van een club en zijn cultuur.

‘In de afgelopen jaren had je tegen PSV het gevoel dat ze je de bal gunden, maar geen enkele kans weggaven. Als je dan een keer balverlies leed, wisten zij meteen te scoren. Dat gevoel heb je nu niet meer’, zegt Fortuna-trainer Sjors Ultee na afloop.

Volgens hem zit in het spel van PSV een ‘hoge alles-of-niets-factor’ opgesloten. ‘Ze hebben een systeem waarbij de spelers veel door elkaar lopen en de backs Max en Dumfries extreem aanvallend spelen. Dat is moeilijk te bespelen, maar als ze balverlies lijden, dan geven ze een zee aan ruimtes weg.’

Kracht en zwakte

Het is de kracht en zwakte ineen van PSV. Wie wil genieten van het spel dat Schmidt met zijn ploeg voor ogen heeft, kijkt vooral naar de twee doelpunten die PSV binnen het halfuur maakte in Sittard. Twee keer heeft Fortuna geen antwoord op de mee opkomende Denzel Dumfries en Philipp Max, die als extra aanvallend wapen dienen.

Eerst ziet Dumfries de ruimte op de rechterkant voor zich, waarna hij met een lage strakke voorzet Eran Zahavi bedient. Niet veel later volgt hetzelfde recept over de linkerkant, als Max naar voren dendert en de in vorm verkerende Israëlische spits opnieuw de afmaker is. ‘Het waren twee geweldige doelpunten’, zegt Schmidt.

Toch oogt hij niet tevreden tijdens de wedstrijd. In het lege stadion van Fortuna is zijn ongenoegen over het spel van zijn ploeg duidelijk hoorbaar. Keer op keer schreeuwt hij naar zijn spelers dat ze vooruit moeten verdedigen. ‘We gaven te veel kansen weg, omdat we niet agressief drukzetten en niet goed samenwerkten.’

Het is niet eerlijk om van PSV te verwachten dat het elke week een foutloze wedstrijd speelt. Maar de ploeg oogt extreem kwetsbaar als niet alle radertjes goed staan afgesteld, beaamt ook Schmidt. ‘Als je de tactiek niet goed uitvoert, zijn veel van onze spelers snel uitgespeeld en kan de tegenstander in de ruimte achter onze verdediging komen. Dat gebeurde vandaag een paar keer, omdat we niet op honderd procent speelden.’

Intensief

Als vaker dit seizoen zakte PSV na rust verder weg, omdat de spelers de intensieve manier van voetballen nog niet negentig minuten kunnen volhouden of de tegenstander een tactische aanpassing doet. De ingevallen Emil Hansson heeft al een reuzenkans laten liggen, als linksback George Cox doelman Yvon Mvogo na zeventig minuten wel weet te passeren: 1-2.

Mooi is het doelpunt kort voor tijd van Noni Madueke, die evenals de vorige week verbannen Mohamed Ihattaren 25 minuten voor tijd invalt. Met de bal aan zijn linkerbeen dribbelt hij vanaf de rechterkant naar binnen, om de bal van ruim twintig meter in de kruising te schieten.

Het zorgt na afloop voor een bescheiden glimlach op het gezicht van Schmidt, die het Engelse talent afgelopen week wat betreft werklust nog als voorbeeld noemde voor leeftijdsgenoot Ihattaren. Al kan ook het bevrijdende doelpunt het chagrijn over het vertoonde spel bij de trainer niet  wegnemen. ‘We wilden net zo goed spelen als tegen Ajax, dat is ons niet gelukt.’